Avrupa Parlamentosu, Avrupa Birliği Konseyi ve Avrupa Komisyonu; Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) konusunda koşullu nitelikte bir ön anlaşmaya vardı.

Etkili bir karbon fiyatlandırma mekanizmasına sahip olan AB’deki üretimin, karbon fiyatlandırma mekanizması olmayan ülkelere kayması anlamına gelen karbon kaçağını engellemek üzere tasarlanan SKDM ile; AB’deki ithalatçıların, ithalat edeceği ürüne ilişkin sera gazı miktarına göre sertifika satın almaları gerekecek.

Mevzuatın kapsamı; 2021 yılında açıklanan taslakta yer alan demir-çelik, çimento, gübre, alüminyum, elektrik sektörlerinin yanı sıra hidrojeni de içerecek şekilde genişletildi. Aynı zamanda, demir-çelik girdileri kullanılarak üretilen “vida ve cıvatalar” gibi bazı işlenmiş ürünler de kapsama alındı.

Dünya Ticaret Örgütü (WTO) kurallarına tam uyumlu olacak şekilde tasarlanan SKDM’nin geçiş süreci 1 Ekim 2023 tarihinde başlayacak ve bu süreçte herhangi bir mali ödeme yapılmadan, sadece ürünlerde bulunan doğrudan emisyonlarının raporlanması istenecek. Anlaşma; geçiş döneminden sonra dolaylı emisyonların kapsama alınmasını öngörüyor.

Geçiş döneminin ardından;  AB ETS kurallarıyla paralel tanımlanacak bir programa göre, ithalatçıların her yıl, bir önceki yıl AB'ye ithal edilen ürünlerin gömülü sera gazı miktarını beyan etmesi gerekecek. Daha sonra ithalatçılar, beyanlarına karşılık gelen sayıda SKDM sertifikası satın alacaklar. Sertifikaların fiyatı, salınan CO₂'nin €/tonu cinsinden ifade edilen AB ETS tahsisatlarının haftalık ortalama açık artırma fiyatına bağlı olarak hesaplanacak.

Geçiş döneminin uzunluğu ve uygulama aşamasına geçiş; AB ETS kapsamındaki ücretsiz tahsisatların aşamalı olarak kaldırılmasıyla bağlantılı olacak. Geçiş döneminin bitiminden önce Komisyon; 2030 yılına kadar, SKDM kapsamının organik kimyasallar ve polimerler dahil olmak üzere karbon kaçağı riski taşıyan diğer sektörlere de genişletilip genişletilmeyeceğini değerlendirecek.

Yeni yasanın yürürlüğe girmesinden önce Parlamento ve Konsey'in anlaşmayı resmi olarak onaylaması gerekecek.

Kaynak: https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20221212IPR64509/deal-reached-on-new-carbon-leakage-instrument-to-raise-global-climate-ambition

https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_22_7719

https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2022/12/13/eu-climate-action-provisional-agreement-reached-on-carbon-border-adjustment-mechanism-cbam/